علل فراموشی

گذشت زمان: به کار نبردن آموخته ها می تواند به عنوان عامل مهمی در فراموشی مورد توجه قرار گیرد . گرچه عدم استفاده از اموخته ها و یادگیریهای قبلی ممکن است باعث فراموشی کامل نشود , اما ازمیزان یاد اوری ان بطور جدی می کاهد. تکرار یک موضوع و یا به کار بستن ان از قوانین مهم دیگری است. عدم تکرار اموخته های قبلی نیز می تواند عامل مهم فراموشی باشد. آن دسته از اموخته های قبلی که کاربردی است و یادگیرینده همواره به گونه ای از آنها بهره می گبرد, نه تنها فراموش نمی شود, بلکه با گسترش معلومات و تجارب فرد , غنی تر و پردوامتر می گردد. تداخل مطالب: یکی دیگر از عوامل موثر در فراموشی , تداخل بین آموخته های قبلی , فعلی و بعدی است. تداخل زمانی صورت می گیرد که حافظه مربوط به یک فعالیت در اثر فعالیت دیگر ذهنی تضعیف می شود, بدین معنا که یادگیری قبلی , اثر گذاشته , از یاداوری ان جلوگیری می کند. همواره بخشی از مطالب و موضوعاتی را که می اموزیم به دلیل تراکم اموخته های جدید فراموش می کنیم . تداخل مطالب زمانی بیشتر مشهود خواهد بود که دو فعالیت شباهت زیادی به یکدیگر داشته باشند. فراموشی در خواب کندتر از زمان بیداری است, چرا که تداخل مطالب صورت نمی پذیرد. برای جلوگیری ازتداخل بهتر است شبها (پیش از خوابیدن ) به حفظ کردن بعضی از مطالب مورد نظر بیردازیم. اضطراب انسان زمانی که دچار اضطراب و هیجان زدگی شدید باشد ممکن است در یاداوری مطالب و موضوعات ذهنی دچار مشکل شود . هیجان ,ترس و اضطراب نه تنها بر حافظه انسان تاثیر سوء می گذارد و موجب می شود که بعضا انسان مطالبی را که می خواهد بازگو کند یا بنویسد فراموش کند, بلکه موجبات اختلال جدی در قدرت , استدلال , توجه و ادراک صحیح را نیز فراهم می آورد. عجله وشتاب تعجیل در یادآوری مطالب و پاسخگویی به سئوالات ممکن است موجب فراموشیهای زودگذر بشود. مثلا وقتی که از دانش اموزی سئوال شده , از او خواسته می شود که سریعا و بلافاصله جواب لازم را بدهد ممکن است به خاطر شتاب زدگی و عجله و اضطراب ناشی از شرایط به وجود امده , دچار فراموشی شود. بدیهی است اگر به دانش اموز فرصت فکر کردن داده شود , امکان ارائه پاسخ درست افزایش پیدا می کند. همیشه عجله وشتاب مانع جست وجوی ذهنی و یاداوری مطالب است . لذا شایسته است به هنگام امتحانات , بخصوص در زمان ازمون شفاهی با توجه به این مهم , به دانش اموزان فرصت اندیشیدن , تامل و جستجوی ذهنی بیشتری داده شود. تغییر محیط تغییر محیط نیز می تواند زمینه های فراموشی را فراهم سازد. همواره تجربه ها و رویدادها با محیط وابستگی پیدا می کنند. هنگامی که فرد در محیط خاصی قرار گرفته , تجارب تازه ای پیدا می کند,در هر محیط و شرایط مشابهی ناخوداگاه خاطره ان تجربه ها و رویدادها در ذهن او متبلور می شود. به عبارت دیگر محیط به یک معنا می تواند یاداور اموخته ها , تجارب گذشته و رویداد ها باشد. لذا تغییر محیط زندگی و تلاش روزمره انسان می تواند موجبات فراموشی رافراهم سازد. خلاصه کلام اینکه عواملی همچون گذشت زمان , فاصله ای که بین فراگیری مطالب و یاداوری پدیدار می شود, عدم تکرار و کاربرد اموخته ها , دخالت سایر فعالیتهای ذهنی ,نامفهوم بودن موضوعات یادگیری , کیفیت نامطلوب ارائه مطالب به توسط یاد دهنده , کم ارزش بودن موضوع یادگیری , تفاوتها فردی یادگیرندگان از نظر هوشی (بهره هوشی پایین تر از متوسط ) و شرایط عاطفی و روانی فرد می تواند موجبات فراموشی را در انسان فراهم کند.